Choroba Alzheimera to rodzaj otępienia spowodowanego uszkodzeniem mózgu. Od 1999 roku, 21 września obchodzony jest Światowy Dzień Choroby Alzheimera, a cały wrzesień to czas, kiedy lekarze, ale również bliscy chorych i sami chorzy starają się zwrócić uwagę ludzi zdrowych na tę chorobę, która dotyka coraz więcej osób.
Według obliczeń założonej w 1984 roku organizacji Alzheimer’s Disease International (ADI), na świecie co 3 sekundy ktoś zapada na jakiś rodzaj demencji, to o sekundę szybciej niż w 2015 roku. Szacuje się, że dziś tylko na chorobę Alzheimera na świecie choruje od 15 do 21 milionów ludzi, a w Polsce ta liczba przekroczyła już 350 tysięcy. Jeśli doliczymy do tego inne formy otępienia to w Polsce mamy ponad pół miliona chorych. Społeczeństwa zachodu się starzeją, więc liczba chorych rośnie w takim tempie, że według ADI w 2050 roku na różnego rodzaju demencje będzie cierpieć 131,5 miliona ludzi. Równocześnie 2 na 3 osoby, które pytano czy wiedzą coś o otępieniu wywołanym uszkodzeniem mózgu, twierdziły, że nie posiadają szczegółowych informacji na ten temat. Do dziś choroba ta jest nieuleczalna.
W grupie po 65 roku życia częstość zachorowania określa się na 10 proc., około 60 roku życia jest to 2 proc., a bliżej 80 roku życia - aż 50 proc. Choroba najczęściej występuje u osób powyżej 65 roku życia, ale nie tylko. Coraz częściej dotyka ludzi młodych. Rozpoznanie medyczne jest początkiem długiej i trudnej choroby, która trwa na ogół od 2 do 20 lat. Choroba objawia się narastającym otępieniem umysłowym. Chory zaczyna zapominać podstawowe rzeczy związane z pracą zawodową czy czynnościami dnia codziennego, zapomina słowa, imiona, gubi się w znanych mu miejscach. Z czasem chory przestaje rozpoznawać bliskich, nie potrafi określić, w jakim jest miejscu, nie może wykonać żadnej czynności samodzielnie, nie panuje nad czynnościami fizjologicznymi.
Choroba dotyka nie tylko samych chorych, ale również ich bliskich. Stała opieka nad chorym na Alzheimera wymaga niesłychanego wysiłku psychicznego i fizycznego. Mimo bardzo intensywnie prowadzonych prac badawczych nie ma skutecznego leczenia, które zapobiegałoby rozwojowi i powstrzymywało proces chorobowy. Można tylko opóźniać i łagodzić objawy takie jak stany lękowe, depresja, psychozy, nadmierne pobudzenie psychoruchowe, zaburzenia snu.
W walce z chorobą najskuteczniejszym wsparciem dla osób chorych i ich rodzin jest wiedza, współczucie, cierpliwość, dobroć i miłość. Wbrew powszechnym opiniom, zaburzenia te nie dotyczą tylko osób starszych i nie są normalnym objawem starzenia się. Ciężar opieki medycznej, finansowej i socjalnej nad osobami, które tracą sprawność do samodzielnego życia, przejmują bliscy. Potrzebują jednak wsparcia i życzliwości ze strony otoczenia, informacji oraz fachowej porady, aby mogli udźwignąć nadzwyczaj ciężkie brzemię, jakim jest opieka nad osobą chorą przewlekle, tracącą pamięć.
Objawy choroby
10 głównych znaków ostrzegawczych:
Zaburzenia pamięci utrudniające codzienne funkcjonowanie
Trudności w wykonywaniu codziennych prac domowych
Zaburzenia językowe
Dezorientacja co do czasu i miejsca
Kłopoty w ocenie
Zaburzenia myślenia abstrakcyjnego
Gubienie rzeczy
Zmienny nastrój
Zmiany osobowościowe
Utrata inicjatywy
W pierwszym stadium (otępienie o niewielkim nasileniu) można się spodziewać następujących objawów:
pozostawianie rzeczy w niewłaściwych miejscach,
poszukiwanie w domu podstawowych przedmiotów,
powtarzanie pytań i uwag,
krótkotrwałe zapamiętywanie informacji i wyuczonych czynności,
problemy z opowiedzeniem do końca rozpoczętej wypowiedzi,
trudności z odnalezieniem się w nowym miejscu,
powtarzanie czynności, np. sprzątanie, spożywanie posiłków, zażywanie leków,
spadek aktywności i zainteresowań, depresja, zaburzenia snu.
W drugim stadium (otępienie umiarkowane) można się spodziewać następujących objawów:
zaburzenia pamięci krótko- i długotrwałej,
trudności z przypominaniem sobie słów,
nadpobudliwość psychoruchowa,
zapominanie o głównym wątku w trakcie rozmowy,
problemy z orientacją w dobrze znanym otoczeniu,
trudności z ubieraniem się, posługiwaniem sztućcami, rozpoznawaniem osób,
drażliwość, impulsywność, upór, agresja słowna i fizyczna,
zaburzenia rytmu dobowego (traktowanie dnia jako nocy i odwrotnie),
omamy wzrokowe i słuchowe,
zespół błędnego rozpoznawania (np. rozmawianie z telewizorem).
W trzecim stadium (otępienie głębokie) chory nie jest zdolny do samodzielnego funkcjonowania:
nie rozpoznaje bliskich,
nie orientuje się w czasie,
nie wytwarza i nie rozumie mowy,
nie wykonuje podstawowych czynności życiowych.
