Popularne leki przeciwhistaminowe wydają się leczyć, a nawet zapobiegać COVID-19, jak wykazały badania przeprowadzone in vitro oraz analiza dokumentacji medycznej ponad 200 tys. zakażonych pacjentów. Ale dopiero randomizowane badania kliniczne na ludziach mogą to potwierdzić. Szukanie nowego zastosowania istniejących już leków to ważny kierunek badań, który może przyspieszyć prace nad terapiami na COVID-19.
Uniwersytet Florydy (UF) donosi, że ich naukowcom udało się znaleźć wstępne dowody na skuteczność leków przeciwhistaminowych w zapobieganiu COVID-19. Trzy powszechnie stosowane leki na alergię hamowały proces infekowania komórek przez SARS-CoV-2 w badaniach in vitro (poza organizmem). Naukowcy wpadli na pomysł wykorzystania leków przeciwhistaminowych do walki z SARS-CoV-2 po przeanalizowaniu elektronicznych kart zdrowia 219 tysięcy pacjentów z Florydy, u których zdiagnozowano COVID-19.
- Zauważyliśmy, że stosowanie difenhydraminy, hydroksyzyny i azelastyny było związane ze zmniejszoną częstością występowania SARS-CoV-2 u osób powyżej 61. roku życia - napisali naukowcy w artykule prezentującym ich odkrycie, opublikowanym na łamach "Biochemical and Biophysical Research Communications".
Hydroksyzyna to substancja czynna leku pod nazwą Atarax. Jest to lek o działaniu uspokajającym, przeciwlękowym, nasennym i przeciwhistaminowym, sprzedawany na receptę. Azelastyna jest lekiem przeciwhistaminowym II generacji blokującym łączenie się histaminy z receptorami. Z kolei difenhydramina to lek przeciwhistaminowy pierwszej generacji (w Stanach Zjednoczonych difenhydramina jako substancja czynna wchodzi w skład leku o nazwie Benadryl, który dostępny jest bez recepty jako lek na alergię).
Dane epidemiologiczne wskazywały, że zażywanie tych leków wiązało się z mniejszym prawdopodobieństwem zakażenia się nowym koronawirusem. - Następnie odkryliśmy, że te konkretne leki wykazują bezpośrednie działanie przeciwwirusowe przeciwko SARS-CoV-2 podczas eksperymentu laboratoryjnego - mówi jeden z autorów odkrycia dr David A. Ostrov, immunolog, profesor nadzwyczajny w UF College of Medicine's.
- Chociaż mechanizm, dzięki któremu określone leki przeciwhistaminowe wywierają działanie przeciwwirusowe, nie jest jasny, hydroksyzyna i prawdopodobnie azelastyna wiążą enzym konwertujący angiotensynę-2 (ACE2) i receptor sigma-1 - pisze współautorka badania Leah R Reznikov.
ACE2 (enzym konwertujący angiotensynę typu 2) to białko receptorowe wykorzystywane przez koronawirusa do atakowania komórek. Substancje hamujące aktywność enzymu utrudniają więc SARS-CoV-2 przyczepianie się do ściany komórkowej i wnikanie w głąb.
To, że leki przeciwhistaminowe rzeczywiście hamują koronawirusa w testach laboratoryjnych, nie oznacza jeszcze, że będą go aktywnie hamować u ludzi, ale mogą - zastrzega dr Ostrov.
- Konieczne są badania kliniczne, aby sprawdzić skuteczność difenhydraminy, hydroksyzyny i azelastyny w zapobieganiu chorobie, do wczesnej interwencji lub terapii uzupełniającej w przypadku ciężkiego COVID-19 - napisali autorzy badania.
Dr Ostrov uważa, że ze względu na konieczność przyspieszania prac nad potencjalnymi lekami na COVID-19 możliwe, że przy badaniach klinicznych leków przeciwhistaminowych pominięta zostanie faza testów na zwierzętach. Tak stało się na przykład z lekiem o nazwie famotydyna (lek hamujący wydzielanie kwasu solnego w żołądku), który jest badany jako potencjalny lek dla pacjentów ciężko chorych na COVID-19.
Testy laboratoryjne wykonywano z użyciem różnego stężenia substancji leczniczych, aby przetestować ich działanie. Nie powinniśmy na własną rękę używać ich do zapobiegania czy leczenia COVID-19. - Stosowanie leków "poza wskazaniem" powinno się odbywać tylko po konsultacji z lekarzem - mówi dr Ostrov.
Wyniki badania opublikowało czasopismo "Biochemical and Biophysical Research Communications".
