W polskim systemie ochrony zdrowia od lat narasta zjawisko, o którym wciąż mówi się zbyt rzadko – agresja wobec lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych i innych osób niosących pomoc. Choć to oni dbają o nasze zdrowie i życie, coraz częściej stają się ofiarami wyzwisk, gróźb, a nawet fizycznych ataków.
To nie jest problem wyłącznie „białego personelu”. To zjawisko wpływa na jakość opieki, bezpieczeństwo pacjentów i kondycję całego systemu. Dlatego jako Fundacja Zbieramy Razem mówimy jasno: potrzebna jest realna zmiana – zarówno systemowa, jak i społeczna.
Niepokojące dane – fakty, które mówią same za siebie
- 70% lekarzy w Polsce doświadczyło agresji słownej, a 15% – fizycznej (raport NIL, 2023).
- Co trzecia pielęgniarka spotyka się z przemocą słowną przynajmniej raz w miesiącu (dane OZZPiP).
- WHO szacuje, że co czwarty pracownik medyczny na świecie był ofiarą przemocy fizycznej lub psychicznej w pracy.
- Szpitale odnotowują wzrost incydentów agresji po pandemii COVID-19, która nasiliła społeczne napięcia.
Skąd się bierze agresja wobec medyków?
- Stres i lęk pacjentów oraz ich bliskich, którzy działają pod wpływem silnych emocji,
- Niedobory kadrowe, przepełnione SOR-y, długie kolejki – frustracja narasta,
- Problemy w komunikacji – brak czasu, niezrozumiały język medyczny, chaos informacyjny,
- Spadające zaufanie do instytucji publicznych, które przekłada się na nieufność wobec personelu,
- Brak reakcji i kar wobec sprawców przemocy – napastnicy czują się bezkarni.
Jak możemy temu przeciwdziałać?
Rozwiązania wymagają współpracy całego systemu, ale wiele możemy zrobić już teraz:
- Szkolenia dla personelu – edukacja w zakresie reagowania na agresję, deeskalacji konfliktów i radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych zwiększa bezpieczeństwo i pewność siebie pracowników.
- Bezpieczne otoczenie – monitoring, przyciski alarmowe, dobrze wyszkolona ochrona – to realne środki zapobiegawcze i interwencyjne.
- Kampanie społeczne – informujmy pacjentów, że agresja nie będzie tolerowana. Widoczne plakaty, komunikaty i akcje edukacyjne mają znaczenie.
- Empatia i komunikacja – życzliwa rozmowa, zrozumienie i cierpliwość potrafią skutecznie rozładować napięcia. Warto inwestować w rozwój kompetencji miękkich.
- Reagowanie na incydenty – każda sytuacja powinna być zgłoszona i udokumentowana. W przypadku gróźb lub przemocy – konieczne jest powiadomienie odpowiednich służb.
Co robić, gdy dochodzi do agresji?
Jeśli jesteś pracownikiem ochrony zdrowia i doświadczasz agresji:
- Zachowaj spokój – nie daj się sprowokować,
- Zadbaj o bezpieczeństwo – swoje i innych,
- Powiadom przełożonych lub ochronę,
- Zapisz szczegóły zdarzenia – kto, gdzie, kiedy, świadkowie,
- Złóż zawiadomienie o przestępstwie – w przypadku gróźb, naruszenia nietykalności lub przemocy.
📌 Pamiętaj: Zgodnie z art. 222 §1 Kodeksu karnego, naruszenie nietykalności pracownika medycznego podczas pełnienia obowiązków może skutkować karą do 3 lat więzienia.
Fundacja Zbieramy Razem – jesteśmy z Wami
Jako Fundacja Zbieramy Razem wspieramy osoby dotknięte przemocą, stresem i traumą. Dziś coraz wyraźniej widać, że pomocy potrzebują także ci, którzy codziennie niosą pomoc innym.
Dlatego:
- Prowadzimy szkolenia z komunikacji, asertywności i deeskalacji,
- Tworzymy materiały edukacyjne dla pacjentów – promujące szacunek i zrozumienie,
- Oferujemy bezpłatne wsparcie psychologiczne dla pracowników medycznych,
- Nagłaśniamy problem – w kampaniach, publikacjach, współpracy z placówkami,
- Działamy lokalnie i systemowo – bo każda zmiana zaczyna się od małego impulsu.
🦋 Mała zmiana może mieć wielki efekt.
Dziękujemy wszystkim pracownikom ochrony zdrowia za Waszą odwagę, siłę i codzienny trud.
My – jako fundacja i jako społeczeństwo – jesteśmy po Waszej stronie.
