Na przełomie listopada i grudnia 2024 roku do uprawnionych Polaków trafią pierwsze wypłaty nowych świadczeń w ramach programu Aktywny Rodzic. Jak podaje ZUS, od 1 października złożono blisko 317 tys. wniosków o świadczenia. Objęły one ponad 322 tys. dzieci.
Od 1 października trwa nabór wniosków do programu Aktywny Rodzic, który obejmuje trzy świadczenia dla rodziców dzieci od 12. do 35. miesiąca życia. Wnioski można składać do ZUS wyłącznie przez internet.
Rodzice dzieci w wieku od roku do trzech lat życia mogą złożyć wniosek na jedno z trzech świadczeń z programu Aktywny Rodzic: "aktywni rodzice w pracy", "aktywnie w żłobku" i "aktywnie w domu".
Rzecznik ZUS Wojciech Dąbrówka poinformował, że najpopularniejszym świadczeniem jest "aktywnie w żłobku". O ten rodzaj wsparcia do 16 października złożono 155,8 tys. wniosków na 158,4 tys. dzieci. Na świadczenie "aktywni rodzice w pracy" wpłynęło 84,4 tys. wniosków na 85,9 tys. dzieci, a na "aktywnie w domu" - 76,6 tys. wniosków na 77,9 tys. dzieci.
Z danych ZUS wynika, że najbardziej zainteresowani programem Aktywny Rodzic są mieszkańcy woj. mazowieckiego, którzy złożyli 49,7 tys. wniosków. Z kolei najmniej wniosków wysłali do ZUS rodzice z woj. lubuskiego (7,1 tys.).
Rodzic może złożyć wniosek o przyznanie świadczenia wyłącznie przez internet. Ma do wyboru jeden z czterech kanałów wnioskowania. Są to: platforma PUE ZUS (eZUS), aplikacja mobilna mZUS, bankowość elektroniczna i portal Emp@tia Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Jak podał Zakład, najbardziej popularny jest kanał PUE ZUS - 234 tys. wniosków, co daje 73,9 proc. wpływu wszystkich wniosków. W aplikacji mobilnej ZUS złożono 25,6 tys. wniosków, co stanowi 8,1 proc. wszystkich wniosków, przez banki - 51,1 tys. wniosków, co daje 16,1 proc., a przez portal Empatia MRPiPS - 6,1 tys. wniosków, a więc 1,9 proc.
W ramach programu rodzice mogą w danym miesiącu na dane dziecko korzystać tylko z jednego świadczenia, jednak w trakcie jego obowiązywania mogą wielokrotnie zmieniać rodzaj wsparcia.
Świadczenie "aktywni rodzice w pracy" ma charakter aktywizacyjny. Będzie ono przysługiwać, jeżeli oboje rodzice są aktywni zawodowo i z tytułu tej aktywności podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu od podstawy, której łączna, czyli obydwojga rodziców, wysokość wyniesie nie mniej niż 100 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Jednocześnie w ustawie określono minimalny próg aktywności zawodowej dla każdego z rodziców - podstawa, od której opłacane są składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe każdego z nich, nie może być niższa niż 50 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę lub 30 proc. w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą korzystających z preferencyjnego obniżenia składek.
W przypadku rodzica samodzielnie wychowującego dziecko nie ma wymogu, aby wykazywał on aktywność zawodową drugiego z rodziców. Dotyczy go jednak wymóg aktywności zawodowej z podstawą składek emertytalnych i rentowych nie niższą niż 100 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Świadczenie wynosi 1500 zł miesięcznie na dziecko w wieku od 12. miesiąca życia do ukończenia 35. miesiąca życia lub 1900 zł, jeżeli dziecko ma odpowiednie orzeczenie o niepełnosprawności. Rodzice będą mogli zdecydować, na co przeznaczą otrzymane pieniądze.
Drugie świadczenie - "aktywnie w żłobku" - zastępuje obecne dofinansowanie w wysokości do 400 zł do opłaty za pobyt w instytucjach opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech. Świadczenie jest kierowane do rodziców dzieci, które korzystają ze żłobka, klubu dziecięcego albo dziennego opiekuna. Wsparcie wynosi do 1500 zł miesięcznie na dziecko lub do 1900 zł miesięcznie na dziecko z niepełnosprawnością, o ile ma odpowiednie orzeczenie o niepełnosprawności. Świadczenie nie pokrywa kosztów wyżywienia.
Trzecie świadczenie - "aktywnie w domu" - będzie przysługiwało na takich samych zasadach, jak obecnie funkcjonujący rodzinny kapitał opiekuńczy. Nowością będzie możliwość uzyskania pieniędzy na każde - w tym na pierwsze i jedyne dziecko - w wieku od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia. Świadczenie wyniesie 500 zł miesięcznie przez dwa lata. W tym przypadku rodzice muszą dokonać wyboru, czy zachowują tzw. prawa nabyte do rodzinnego kapitału opiekuńczego, który jest wypłacany od drugiego dziecka, czy chcą skorzystać ze świadczenia "aktywnie w domu".
